Hộ kinh doanh dưới 500 triệu có phải nộp thuế? là vấn đề được rất nhiều hộ kinh doanh, đặc biệt là những mô hình nhỏ lẻ và kinh doanh tại nhà, quan tâm. Việc xác định đúng nghĩa vụ thuế giúp hộ kinh doanh tránh bị truy thu hoặc xử phạt do kê khai sai. Nhiều người cho rằng chỉ cần doanh thu thấp thì đương nhiên được miễn thuế, tuy nhiên pháp luật có những quy định rất rõ ràng và chặt chẽ. Hiểu đúng quy định thuế sẽ giúp hộ kinh doanh chủ động trong hoạt động kinh doanh và tối ưu chi phí. Bài viết này mang đến thông tin chính xác theo quy định mới nhất. Qua đó, bạn có thể biết rõ khi nào được miễn thuế và khi nào vẫn phải nộp thuế. Đây cũng là nội dung quan trọng mà bất kỳ hộ kinh doanh nào cũng nên nắm vững để vận hành đúng luật và minh bạch.
Tổng quan quy định thuế đối với hộ kinh doanh doanh dưới 500 triệu có phải nộp thuế
Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm là nhóm được pháp luật ưu tiên với nhiều chính sách thuế đơn giản và mức ưu đãi cao. Đây là nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ, hoạt động với quy mô gia đình, không có hệ thống sổ sách phức tạp và chủ yếu bán hàng tại chỗ hoặc cung cấp dịch vụ nhỏ. Tại các địa phương như Cần Thơ, Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương, cơ quan thuế đều áp dụng chung một nguyên tắc: xác định doanh thu thực tế để xem hộ kinh doanh có thuộc diện miễn thuế GTGT và TNCN hay không.
Theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh có tổng doanh thu trong năm không vượt 500 triệu đồng sẽ không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Tuy nhiên, hộ vẫn phải thực hiện một số nghĩa vụ khác như nộp lệ phí môn bài (trừ trường hợp được miễn năm đầu) và lưu trữ chứng từ để chứng minh doanh thu thực tế khi cơ quan thuế kiểm tra. Điều này nhằm đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong hệ thống thuế, tránh trường hợp cố tình khai thấp doanh thu để trốn thuế.
Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu biến động theo mùa hoặc không cố định (ví dụ: dịch vụ ăn uống nhỏ, giặt sấy, làm đẹp, sửa chữa…), việc quản lý doanh thu hằng tháng rất quan trọng vì cơ quan thuế sẽ căn cứ vào toàn bộ doanh thu của 12 tháng trong năm tài chính. Nếu doanh thu vượt ngưỡng 500 triệu ở bất kỳ thời điểm nào, hộ kinh doanh sẽ được chuyển sang diện phải nộp thuế GTGT và TNCN từ thời điểm phát sinh vượt ngưỡng.
Nhìn chung, các quy định thuế cho hộ dưới 500 triệu khá đơn giản, nhưng chủ hộ vẫn cần theo dõi doanh thu thực tế, lưu trữ chứng từ và tuân thủ báo cáo đúng chuẩn để tránh bị điều chỉnh hoặc truy thu trong trường hợp số liệu không khớp.
Căn cứ pháp lý xác định ngưỡng 500 triệu
Ngưỡng 500 triệu đồng/năm được quy định rõ trong:
- Luật Quản lý thuế 2019
- Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính
- Các văn bản hướng dẫn của Tổng cục Thuế và Chi cục Thuế địa phương
Theo Thông tư 40, doanh thu làm căn cứ xác định ngưỡng này là doanh thu tính thuế, bao gồm toàn bộ khoản thu từ bán hàng, cung cấp dịch vụ, cả tiền mặt – chuyển khoản – TMĐT – COD. Cơ quan thuế có quyền thu thập dữ liệu từ sàn thương mại điện tử, ngân hàng, hệ thống hóa đơn điện tử và khảo sát thực tế để xác định chính xác doanh thu.
Việc xác định doanh thu không dựa trên doanh thu khoán mà dựa trên doanh thu thực tế, vì vậy hộ kinh doanh cần ghi chép đầy đủ để tránh bị đánh giá sai.
Thuế nào được miễn và thuế nào phải nộp?
Đối với hộ kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm, quy định về thuế được áp dụng như sau:
Các loại thuế được miễn:
Thuế GTGT (Giá trị gia tăng) – được miễn hoàn toàn vì doanh thu nhỏ, không thuộc diện kê khai tính thuế.
Thuế TNCN (Thu nhập cá nhân) – được miễn do thu nhập thực tế không đạt mức phải nộp theo quy định.
Các loại nghĩa vụ vẫn phải thực hiện:
Lệ phí môn bài
○ Nếu doanh thu dưới 100 triệu → miễn lệ phí môn bài.
○ Nếu từ 100 – 500 triệu → nộp mức 300.000 đồng/năm.
○ Hộ mới thành lập được miễn lệ phí môn bài năm đầu.
Lưu trữ chứng từ – sổ sách
○ Hộ phải lưu sổ doanh thu, chi phí, hóa đơn đầu vào để chứng minh doanh thu thực tế khi cơ quan thuế rà soát.
Thông báo với cơ quan thuế
○ Nếu doanh thu tăng vượt 500 triệu trong năm, hộ phải kê khai lại để chuyển sang diện phải nộp thuế GTGT và TNCN.
Như vậy, dù được miễn nhiều loại thuế, hộ kinh doanh vẫn cần quản lý doanh thu rõ ràng để tránh rủi ro khi cơ quan thuế kiểm tra.
Doanh thu 500 triệu/năm được tính như thế nào?
Doanh thu 500 triệu/năm là mốc quan trọng trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, bởi mức doanh thu này quyết định nghĩa vụ nộp thuế môn bài, thuế GTGT, thuế TNCN và áp dụng cho nhiều chính sách miễn – giảm thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế 2019.
Nhiều hộ kinh doanh, đặc biệt ở các tỉnh như Cần Thơ, Long An, Thanh Hóa, Bình Thuận, Quảng Ninh, thường nhầm lẫn giữa “doanh thu thực tế” và “doanh thu do cơ quan thuế ấn định (khoán)”, dẫn đến sai sót trong kê khai hoặc hiểu sai về việc miễn thuế.
Theo quy định mới, mốc 500 triệu/năm được tính dựa trên tổng doanh thu phát sinh trong năm dương lịch, bao gồm cả tiền mặt và chuyển khoản, kể cả doanh thu từ hóa đơn điện tử lẻ (nếu có). Dưới đây là chi tiết cách xác định doanh thu trong từng trường hợp:
Cách xác định doanh thu theo tháng/quý/năm
Doanh thu 500 triệu/năm được xác định bằng cách cộng tổng doanh thu 12 tháng, hoặc căn cứ vào mức doanh thu khoán mà cơ quan thuế đã khảo sát.
Cách tính cụ thể:
- Doanh thu thực tế: tổng tiền bán hàng/dịch vụ ghi nhận hằng ngày → tổng hợp tháng → tổng hợp năm
- Doanh thu khoán: cơ quan thuế ấn định theo khảo sát thực tế, được tính theo tháng và nhân lên 12 tháng
- Doanh thu từ hóa đơn điện tử: doanh thu phát sinh thêm ngoài khoán phải cộng vào tổng doanh thu năm
Nếu hộ có mức doanh thu bình quân ≈ 16,7 triệu/tháng trở lên thì tổng năm sẽ vượt 500 triệu.
Ví dụ:
- Doanh thu tháng 1–6: 12 triệu/tháng
- Doanh thu tháng 7–12: 20 triệu/tháng
→ Tổng năm = 12×6 + 20×6 = 192 triệu → chưa vượt 500 triệu.
Hộ cần ghi chép doanh thu rõ ràng để tránh sai sót khi cơ quan thuế đối chiếu.
Trường hợp kinh doanh dưới 12 tháng trong năm
Nếu hộ kinh doanh hoạt động không đủ 12 tháng (mới thành lập giữa năm), doanh thu năm vẫn được quy đổi để xác định nghĩa vụ thuế.
Cách tính:
Doanh thu quy đổi = Doanh thu thực tế ÷ Số tháng kinh doanh × 12 tháng
Ví dụ:
Hộ mở tháng 7, doanh thu từ tháng 7–12 là 90 triệu → 6 tháng.
Doanh thu quy đổi = 90 ÷ 6 × 12 = 180 triệu → chưa vượt 500 triệu → được miễn lệ phí môn bài năm kế tiếp.
Trường hợp doanh thu thực tế 120 triệu trong 6 tháng:
120 ÷ 6 × 12 = 240 triệu → vượt 500 triệu → thuộc diện nộp thuế GTGT + TNCN theo phương pháp khoán.
Quy đổi doanh thu giúp cơ quan thuế đánh giá đúng quy mô kinh doanh và xác định mức thuế khoán phù hợp.
Trường hợp kinh doanh thời vụ – gián đoạn – không liên tục
Nhiều hộ kinh doanh hoạt động theo mùa, đặc biệt tại Cần Thơ, Bình Thuận, Quảng Ninh (du lịch, ăn uống, đặc sản), thường chỉ mở cửa 3–6 tháng/năm. Với trường hợp này, doanh thu 500 triệu/năm vẫn được tính theo tổng doanh thu của toàn bộ số tháng kinh doanh trong năm, không chia đều 12 tháng.
Ví dụ:
Hộ kinh doanh thời vụ 4 tháng, doanh thu tổng cộng 85 triệu → vẫn được coi là dưới 100 triệu/năm, được miễn thuế GTGT, TNCN và miễn môn bài.
Tuy nhiên, nếu doanh thu mùa vụ cao, ví dụ 210 triệu trong 5 tháng → vẫn tính là vượt 500 triệu và phải nộp thuế.
Hộ kinh doanh thời vụ cần ghi chép rõ ràng doanh thu từng tháng để tránh hiểu nhầm khi cơ quan thuế khảo sát hoặc đánh giá sai mức khoán.
Hộ kinh doanh dưới 500 triệu/năm có phải nộp thuế không? – Giải thích chi tiết
Rất nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ – đặc biệt là nhóm kinh doanh ăn uống quy mô nhỏ, bán hàng online, dịch vụ cắt tóc – giặt sấy – thường thắc mắc: “Dưới 500 triệu/năm có phải nộp thuế không?” Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, không phải tất cả các hộ kinh doanh đều phải nộp thuế; việc có phải nộp hay không phụ thuộc vào mức doanh thu tính thuế, ngành nghề, và thời gian hoạt động trong năm.
Quy định này được áp dụng thống nhất trên toàn quốc, trong đó các địa phương như Cần Thơ, Long An, Bình Thuận, Hải Dương, Sơn La đều áp dụng cùng một nguyên tắc: nếu doanh thu dưới 100 triệu/năm → được miễn thuế GTGT và TNCN, nhưng vẫn có lưu ý quan trọng về lệ phí môn bài.
Để hiểu rõ hơn, dưới đây là giải thích từng loại thuế liên quan đến hộ kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu/năm.
Miễn thuế GTGT
Theo Thông tư 40/2021, hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống thuộc diện không phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT). Điều này có nghĩa là:
- Hộ kinh doanh dưới 500 triệu/năm nhưng trên 100 triệu/năm → vẫn phải nộp thuế GTGT.
- Chỉ những hộ dưới hoặc bằng 100 triệu/năm mới được miễn thuế.
Cơ quan thuế tại các địa phương như Cần Thơ, Long An, Hải Dương sẽ căn cứ vào:
- Sổ doanh thu
- Khảo sát thực tế lượng khách
- Quy mô cửa hàng
- Doanh thu mùa vụ
…để xác định doanh thu tính thuế. Nếu hộ kinh doanh bán hàng online hoặc dịch vụ nhỏ lẻ, doanh thu thấp, có thể đề nghị miễn thuế GTGT nếu chứng minh được doanh thu dưới 100 triệu/năm. Đây là quyền lợi quan trọng mà hộ cần nắm rõ để tránh bị tính thuế sai.
Miễn thuế TNCN
Tương tự thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hộ kinh doanh cũng áp dụng ngưỡng 100 triệu/năm. Cụ thể:
- Nếu doanh thu ≤ 100 triệu/năm → Miễn thuế TNCN.
- Nếu doanh thu > 100 triệu/năm (dù chỉ 101 triệu) → Phải nộp thuế TNCN theo tỷ lệ ngành nghề.
Tỷ lệ thuế TNCN khác nhau theo ngành nghề:
- Dịch vụ: 2%
- Thương mại: 0,5%
- Sản xuất, vận tải: 1,5%
Tại các tỉnh như Bình Thuận, Sơn La, cơ quan thuế thường kiểm tra sổ sách để đảm bảo doanh thu khai đúng thực tế. Do đó, hộ kinh doanh nên ghi chép doanh thu hằng ngày để chứng minh mức doanh thu thực tế và bảo vệ quyền miễn thuế TNCN nếu đủ điều kiện.
Miễn lệ phí môn bài
Lệ phí môn bài không phụ thuộc vào mức doanh thu 100 triệu/năm, mà phụ thuộc vào doanh thu tính thuế và thời điểm thành lập. Quy định như sau:
1. Miễn lệ phí môn bài nếu doanh thu dưới 100 triệu/năm
Căn cứ Nghị định 22/2020/NĐ-CP:
- Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu/năm → được miễn lệ phí môn bài.
Điều này nghĩa là hộ nhỏ, bán hàng theo mùa, kinh doanh phụ… đều có quyền không nộp thuế môn bài nếu chứng minh doanh thu thấp.
2. Miễn lệ phí môn bài cho hộ mới thành lập trong năm đầu
Dù doanh thu cao hay thấp:
- Năm đầu thành lập → luôn được miễn thuế môn bài.
Tại Cần Thơ, Long An, Hải Dương, Chi cục Thuế vẫn yêu cầu nộp tờ khai lệ phí môn bài, dù được miễn.
3. Khi nào phải nộp lệ phí môn bài?
- Doanh thu trên 100 triệu/năm
- Quy mô lớn
- Giao dịch thường xuyên
Mức nộp theo bậc:
- 000 – 1.000.000đ/năm tùy doanh thu.
Các trường hợp vẫn phải nộp thuế dù doanh thu dưới 500 triệu
Một hiểu lầm rất phổ biến của hộ kinh doanh là: “Doanh thu dưới 500 triệu/năm thì không phải nộp thuế.”
Thực tế, quy định về ngưỡng 100 triệu/năm mới là căn cứ miễn thuế GTGT và TNCN. Nhiều hộ lầm tưởng mốc 500 triệu do nhầm lẫn với bảng đánh giá mức môn bài theo nhóm doanh thu, dẫn đến kê khai sai hoặc bị truy thu khi cơ quan thuế kiểm tra.
Hơn nữa, trong thực tế quản lý thuế tại các địa phương như Ninh Kiều (Cần Thơ), Đức Hòa (Long An), Phan Thiết (Bình Thuận), Sơn Trà (Đà Nẵng), Cẩm Phả (Quảng Ninh), rất nhiều hộ kinh doanh dù tổng doanh thu dưới 500 triệu vẫn phải nộp thuế vì thuộc các trường hợp đặc biệt sau: có nhiều địa điểm kinh doanh, nhiều ngành, hoặc có tháng cao điểm vượt ngưỡng.
Dưới đây là 3 tình huống điển hình khiến hộ kinh doanh vẫn phải nộp thuế dù doanh thu dưới 500 triệu/năm.
Kinh doanh nhiều địa điểm – Cộng dồn doanh thu
Nếu hộ kinh doanh có từ 2 địa điểm kinh doanh trở lên, doanh thu sẽ được cộng dồn lại để xác định ngưỡng 100 triệu/năm, theo quy định tại Nghị định 92/2021/NĐ-CP và hướng dẫn của Tổng cục Thuế.
Ví dụ:
- Một hộ có quầy bán đồ ăn sáng tại Ninh Kiều – Cần Thơ (70 triệu/năm)
- Và thêm điểm bán trà sữa nhỏ tại Cái Răng – Cần Thơ (90 triệu/năm)
Tổng doanh thu = 160 triệu/năm → vẫn phải nộp thuế GTGT và TNCN, dù mỗi điểm đều dưới 100 triệu.
Lưu ý quan trọng:
- Cơ quan thuế các địa phương như Long An – Bình Thuận thường kiểm tra kỹ hộ có nhiều điểm kinh doanh vì rủi ro kê khai tách doanh thu để được miễn thuế.
- Nếu hộ có thêm gian hàng online hoặc bán qua sàn TMĐT, doanh thu online cũng được cộng dồn.
Có nhiều mã ngành, nhiều hoạt động kinh doanh song song
Hộ kinh doanh có nhiều mã ngành (ví dụ bán lẻ + ăn uống + dịch vụ giặt sấy) cũng bị cộng dồn doanh thu để xác định ngưỡng thuế.
Ví dụ điển hình tại Đức Hòa – Long An:
- Bán tạp hóa: 80 triệu/năm
- Dịch vụ giặt sấy: 50 triệu/năm
→ Tổng = 130 triệu → phải nộp thuế khoán, dù từng ngành đều dưới 100 triệu.
Vì sao phải cộng dồn?
- Cơ quan thuế đánh giá tổng thu nhập của hộ, không xét riêng từng ngành.
- Một số ngành dịch vụ như spa, cắt tóc, sửa chữa điện lạnh… có tỷ lệ thuế TNCN cao nên dù doanh thu nhỏ vẫn phải kê khai nếu tổng các ngành vượt ngưỡng.
Lưu ý thực tế:
- Tại Phan Thiết – Bình Thuận hoặc Hạ Long – Quảng Ninh, nhiều hộ dịch vụ du lịch đăng ký thêm ngành phụ → doanh thu ngành phụ cũng được tính chung vào ngưỡng 100 triệu.
Doanh thu cao vào các tháng cao điểm vượt mức ngưỡng theo quy đổi
Một lỗi phổ biến khiến hộ kinh doanh “bất ngờ phải nộp thuế” là doanh thu mùa cao điểm vượt ngưỡng khi quy đổi theo năm.
Theo quy định, chỉ cần doanh thu bình quân theo tháng vượt 8,3 triệu (tương đương 100 triệu/năm) thì hộ phải nộp thuế cả năm, dù doanh thu các tháng còn lại thấp hơn.
Ví dụ thực tế tại Sơn Trà – Đà Nẵng:
- Tháng 6–7 (mùa du lịch): doanh thu 25 triệu/tháng
- Các tháng khác: chỉ 5–7 triệu/tháng
Quy đổi theo công thức của cơ quan thuế:
25 triệu × 2 tháng = 50 triệu → Bình quân quy đổi > 100 triệu/năm
→ Hộ phải nộp thuế GTGT và TNCN cả năm.
Lưu ý quan trọng:
- Các địa phương du lịch như Bình Thuận, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Quảng Ninh áp dụng quy đổi rất chặt.
- Hộ kinh doanh mùa vụ cần ghi sổ doanh thu và chuẩn bị chứng từ để giải trình nếu mức thuế khoán bị ấn định quá cao.
Xem thêm : Quy trình kế toán hàng tháng hộ kinh doanh
Ví dụ thực tế cách tính doanh thu và xác định miễn thuế
Việc xác định doanh thu tính thuế và xem hộ kinh doanh có được miễn thuế hay không là vấn đề rất quan trọng, đặc biệt đối với các hộ có doanh số nhỏ, bán hàng theo mùa hoặc chỉ kinh doanh vài tháng trong năm. Theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm được miễn thuế GTGT và TNCN. Tuy nhiên, cách xác định doanh thu không phải lúc nào cũng đơn giản, vì cơ quan thuế sẽ tính theo doanh thu thực tế của 12 tháng, bao gồm cả doanh thu ước tính nếu hộ chỉ kinh doanh theo mùa vụ hoặc kinh doanh dưới 3 tháng.
Tại các địa phương như Cần Thơ, Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, cơ quan thuế thường căn cứ vào quy mô mặt bằng, số bàn, số lượng khách, sản lượng bán, lịch sử kinh doanh để xác định doanh thu hợp lý. Gia Minh Consulting dưới đây đưa ra 3 ví dụ thực tế giúp bạn hình dung rõ hơn.
Ví dụ 1 – Hộ kinh doanh ăn uống nhỏ lẻ
Một hộ kinh doanh bán đồ ăn sáng tại quận Ninh Kiều – Cần Thơ có:
- Số bàn: 6
- Số khách trung bình/ngày: 40
- Giá trung bình: 25.000đ/phần
- Hoạt động 30 ngày/tháng
Cách tính doanh thu:
Doanh thu/ngày = 40 × 25.000 = 1.000.000đ
Doanh thu/tháng = 1.000.000 × 30 = 30.000.000đ
Doanh thu/năm = 30.000.000 × 12 = 360.000.000đ
→ Hộ này không được miễn thuế vì doanh thu > 100 triệu/năm.
→ Phải nộp thuế khoán GTGT + TNCN theo tỷ lệ ngành ăn uống (GTGT 3%, TNCN 1.5%).
Ví dụ 2 – Hộ kinh doanh online bán hàng theo mùa
Một hộ kinh doanh tại Hải Phòng chỉ bán quần áo online vào mùa Tết (3 tháng/năm):
- Doanh thu thực tế mỗi tháng: khoảng 15 triệu
- Không bán suốt 12 tháng
Cách tính doanh thu để xác định miễn thuế:
Doanh thu thực tế 3 tháng = 15.000.000 × 3 = 45.000.000đ
Theo quy định, cơ quan thuế không lấy 45 triệu chia 12, mà phải quy đổi theo doanh thu 12 tháng, bằng cách ước tính nếu hộ bán quanh năm theo mô hình tương tự.
Nếu cơ quan thuế ước tính rằng mức doanh thu 15 triệu/tháng là doanh thu ổn định và hộ có khả năng kinh doanh quanh năm, họ sẽ tính:
Doanh thu 12 tháng = 15.000.000 × 12 = 180.000.000đ/năm
→ Hộ không được miễn thuế vì doanh thu quy đổi > 100 triệu.
Chỉ khi chứng minh được rằng hoạt động mang tính mùa vụ đặc thù (bảng kê hàng hóa, dữ liệu bán hàng, kho bãi), hộ mới được xem xét miễn.
Ví dụ 3 – Hộ kinh doanh dưới 3 tháng/năm
Một hộ làm dịch vụ sửa xe lưu động tại Long An chỉ hoạt động 2 tháng/năm vì công việc theo mùa:
- Doanh thu trung bình/ngày: 700.000đ
- Hoạt động 25 ngày/tháng
Doanh thu thực tế 2 tháng = 700.000 × 25 × 2 = 35.000.000đ
Theo quy định:
- Nếu hộ có địa điểm cố định → cơ quan thuế sẽ quy đổi doanh thu cả năm, dẫn đến 35 triệu × 6 = 210 triệu/năm → không miễn thuế.
- Nếu hộ không có địa điểm cố định, hoạt động theo mùa đặc thù và có thể chứng minh → doanh thu tính miễn thuế là doanh thu thực tế phát sinh.
→ Khi đó, doanh thu năm = 35 triệu, dưới 100 triệu → được miễn thuế.
Lưu ý quan trọng cho hộ kinh doanh doanh thu thấp
Nhiều hộ kinh doanh nhỏ tại Cần Thơ, Sóc Trăng, Bình Thuận, Long An, Hải Dương, Đồng Nai cho rằng “doanh thu thấp thì không cần làm sổ sách”, hoặc “thuế khoán đã cố định nên không cần quan tâm quá nhiều”. Tuy nhiên, thực tế không hề đơn giản như vậy. Dù doanh thu thấp, hộ kinh doanh vẫn có thể bị rà soát doanh thu, yêu cầu cung cấp chứng từ, thậm chí bị truy thu nếu cơ quan thuế đánh giá số liệu không minh bạch.
Đặc biệt từ 2024–2026, cơ quan thuế tại nhiều địa phương bắt đầu kiểm tra dòng tiền, doanh thu thực tế, số lượng khách và quy mô mặt bằng để điều chỉnh thuế khoán phù hợp. Điều này khiến những hộ kinh doanh doanh thu thấp càng phải chú ý hơn đến việc ghi chép, lưu trữ chứng từ và minh bạch hóa số liệu.
Hộ kinh doanh doanh thu nhỏ (dưới 100 triệu/năm hoặc doanh thu thấp theo mức khoán địa phương) vẫn phải đảm bảo số liệu rõ ràng, nhất là đối với các ngành ăn uống, tạp hóa, giặt sấy, bán đồ ăn vặt, phụ kiện điện thoại, đồ handmade… vì đây là nhóm dễ bị nghi ngờ khai thấp. Nếu không theo dõi doanh thu đúng cách, hộ kinh doanh có thể bị đánh giá “không trung thực”, dẫn đến ấn định thuế cao hơn hoặc bị yêu cầu giải trình nhiều lần.
Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp hộ kinh doanh doanh thu thấp tránh sai sót, tránh bị kiểm tra đột xuất và đảm bảo nộp thuế đúng – đủ – không phát sinh rủi ro.
Cách theo dõi doanh thu đúng để tránh sai sót
Hộ kinh doanh doanh thu thấp nên ghi chép doanh thu hằng ngày, dù chỉ bán được vài đơn hàng. Việc ghi chép theo ngày giúp:
- Tránh bị sai số khi tổng hợp cuối tháng.
- Tạo căn cứ rõ ràng khi cơ quan thuế yêu cầu đối chiếu.
- Chứng minh doanh thu thật sự thấp chứ không phải kê khai thấp.
Tại các địa phương như Cần Thơ, Long An, Hải Dương, Chi cục Thuế thường yêu cầu hộ kinh doanh cung cấp sổ doanh thu theo mẫu Thông tư 88/2021/TT-BTC, do đó hộ nên sử dụng sổ mẫu chuẩn để tránh bị đánh giá thiếu minh bạch.
Hộ kinh doanh nên ghi: ngày bán – số lượng đơn – số tiền thu được – doanh thu theo mặt hàng (nếu có). Nếu bán online, cần lưu lịch sử tin nhắn hoặc đơn hàng để làm bằng chứng khi cần.
Khi nào cơ quan thuế kiểm tra và yêu cầu sao kê?
Dù doanh thu thấp, hộ kinh doanh vẫn có thể bị kiểm tra trong các trường hợp sau:
- Doanh thu thực tế không khớp với đánh giá của cán bộ thuế địa phương.
- Mặt bằng kinh doanh đông khách nhưng kê khai thấp.
- Bán online nhưng không ghi nhận doanh thu.
- Cơ quan thuế rà soát định kỳ (thường 6 tháng – 1 năm/lần tùy địa phương).
- Có phản ánh từ thị trường hoặc báo cáo từ phường/xã.
Một số Chi cục Thuế tại Sóc Trăng, Đồng Nai, Bình Thuận thậm chí yêu cầu hộ kinh doanh cung cấp sao kê ngân hàng nếu nghi ngờ doanh thu thực tế cao hơn doanh thu khai báo.
Do đó, việc giữ số liệu rõ ràng, lưu tin nhắn bán hàng và phân loại doanh thu là rất cần thiết để tránh hiểu nhầm.
Rủi ro kê khai thấp hơn thực tế
Kê khai doanh thu thấp hơn thực tế là lỗi phổ biến và dễ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Cơ quan thuế có thể:
- Ấn định thuế cao hơn, dựa trên quan sát thực tế và số lượng khách.
- Truy thu thuế 1–3 năm, nếu phát hiện doanh thu không trùng khớp.
- Phạt 1–3 lần số thuế trốn, theo Luật Quản lý thuế 2019.
- Gây khó khăn trong việc đăng ký mở rộng kinh doanh hoặc thay đổi ngành nghề.
Đặc biệt tại Hải Dương, Long An, Cần Thơ, cán bộ thuế thường kiểm tra trực tiếp cửa hàng để ước lượng doanh thu. Nếu mức khai báo thấp bất thường, hộ kinh doanh sẽ bị đưa vào diện “theo dõi đặc biệt”.
Do đó, dù doanh thu thấp, hộ kinh doanh vẫn cần minh bạch, ghi chép và lưu chứng từ đầy đủ để bảo vệ mình trong mọi đợt kiểm tra.
Có cần làm sổ sách và báo cáo thuế khi doanh thu dưới 500 triệu?
Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm là nhóm được ưu tiên giảm nghĩa vụ thuế theo quy định của Thông tư 40/2021/TT-BTC. Tuy nhiên, rất nhiều hộ nhầm lẫn rằng dưới 500 triệu là “không cần làm gì”, “không cần lưu chứng từ” hoặc “không cần kê khai”. Thực tế, dù được miễn thuế GTGT và TNCN, hộ kinh doanh vẫn phải thực hiện một số nghĩa vụ cơ bản để đảm bảo tính minh bạch, tránh rủi ro bị truy thu khi cơ quan thuế kiểm tra.
Cơ quan thuế tại nhiều địa phương như Cần Thơ, Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương… đều xác định doanh thu không chỉ dựa trên khảo sát mà còn dựa vào dữ liệu ngân hàng, hóa đơn điện tử, sàn TMĐT, dữ liệu giám sát, nên hộ kinh doanh phải ghi chép rõ ràng để chứng minh doanh thu thực tế dưới 500 triệu. Nếu không có sổ sách hoặc chứng từ hợp lệ, cơ quan thuế có thể đánh giá doanh thu cao hơn và từ đó áp thuế.
Ngoài ra, dù không phải nộp báo cáo thuế định kỳ như hộ kê khai, hộ kinh doanh vẫn cần thực hiện kê khai ban đầu, theo dõi doanh thu hằng tháng và chuẩn bị hồ sơ cơ bản (sổ doanh thu – chứng từ đầu vào – chứng từ chi phí). Điều này giúp hộ dễ dàng giải trình khi có kiểm tra, đặc biệt khi doanh thu tăng giảm theo mùa.
Tóm lại, dưới 500 triệu không có nghĩa là “miễn hoàn toàn mọi nghĩa vụ”, mà là giảm nghĩa vụ thuế nhưng vẫn phải thực hiện quản lý sổ sách tối thiểu để đảm bảo an toàn pháp lý.
Nghĩa vụ kê khai ban đầu
Dù doanh thu dưới 500 triệu, hộ kinh doanh vẫn phải nộp tờ khai ban đầu, bao gồm:
- Tờ khai lệ phí môn bài (mẫu theo Thông tư 80/2021).
- Thông báo hoạt động kinh doanh cho cơ quan thuế.
- Kê khai phương pháp nộp thuế (thuế khoán).
- Cung cấp thông tin về địa điểm, ngành nghề, quy mô, dự kiến doanh thu.
Cơ quan thuế sẽ căn cứ vào hồ sơ ban đầu để xác định mức doanh thu dự kiến và thông báo nghĩa vụ thuế của hộ. Nếu doanh thu dưới 100 triệu → miễn môn bài; từ 100–500 triệu → nộp 300.000 đồng/năm.
Trường hợp được miễn báo cáo định kỳ
Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu không phải nộp báo cáo thuế hàng tháng/quý, bao gồm:
- Không nộp tờ khai GTGT.
- Không nộp tờ khai TNCN.
- Không nộp báo cáo hóa đơn (nếu không sử dụng hóa đơn điện tử).
Tuy nhiên, hộ vẫn phải lưu trữ chứng từ và ghi chép doanh thu để chứng minh doanh thu thấp khi cơ quan thuế yêu cầu.
Khi nào vẫn phải nộp tờ khai?
Hộ kinh doanh dưới 500 triệu vẫn phải nộp tờ khai trong các trường hợp:
- Kê khai lệ phí môn bài ban đầu.
- Kê khai điều chỉnh mức thuế khoán khi doanh thu tăng hoặc giảm mạnh.
- Kê khai phát sinh hóa đơn điện tử nếu hộ tự nguyện đăng ký xuất hóa đơn.
- Kê khai lại thông tin khi thay đổi ngành nghề, địa điểm hoặc quy mô kinh doanh.
Nếu doanh thu vượt 500 triệu trong năm, hộ kinh doanh sẽ bị chuyển sang diện phải nộp thuế GTGT và TNCN, đồng thời phải bắt đầu nộp tờ khai thuế theo quý từ thời điểm vượt ngưỡng.
Giải đáp câu hỏi thường gặp về thuế hộ kinh doanh dưới 500 triệu
Nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ tại Cần Thơ, Long An, Thanh Hóa, Bình Thuận, Quảng Ninh thường thắc mắc về nghĩa vụ thuế khi doanh thu dưới 500 triệu/năm. Đây là ngưỡng doanh thu quan trọng theo Luật Quản lý thuế 2019, bởi nó quyết định việc hộ kinh doanh có phải nộp thuế môn bài, thuế GTGT, thuế TNCN hay không.
Tuy nhiên, rất nhiều hiểu nhầm xảy ra trong thực tế: có người nghĩ dưới 500 triệu thì “không phải nộp bất kỳ loại thuế nào”, có người lại lo lắng không biết doanh thu từ online có cộng dồn với doanh thu cửa hàng hay không. Dưới đây là các câu hỏi phổ biến nhất được giải thích rõ ràng, súc tích và đúng quy định để hộ kinh doanh tránh sai sót.
Có cần nộp thuế môn bài trong năm đầu tiên không?
Theo Nghị định 22/2020/NĐ-CP, hộ kinh doanh mới thành lập sẽ được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên dù doanh thu có vượt 100 triệu/năm hay không.
Cụ thể:
- Nếu hộ mở vào bất cứ tháng nào trong năm (1/1 – 31/12), đều được miễn môn bài trong năm thành lập.
- Việc miễn này không phụ thuộc doanh thu, nên dù hộ có doanh thu 50 triệu hay 500 triệu, vẫn được miễn.
Tuy nhiên, bước sang năm thứ hai, việc có phải nộp môn bài hay không phụ thuộc vào doanh thu năm trước đó:
- Nếu doanh thu dưới 100 triệu/năm → miễn môn bài
- Nếu doanh thu từ 100 triệu trở lên → phải nộp môn bài theo bậc 300.000 – 1.000.000 đồng/năm
Lưu ý quan trọng:
- Nếu hộ tạm ngừng kinh doanh nhưng không nộp thông báo tạm ngừng cho Chi cục Thuế, hộ vẫn bị tính môn bài như đang hoạt động.
- Nhiều hộ bỏ quên thủ tục này và bị tính phạt không đáng có.
Doanh thu 199 triệu/năm có chắc chắn miễn thuế hay không?
Có, nếu doanh thu dưới 500 triệu/năm, hộ kinh doanh được miễn thuế GTGT và thuế TNCN hoàn toàn, theo Điều 4 – Luật Thuế GTGT và Điều 3 – Luật Thuế TNCN (áp dụng cho nhóm hộ cá nhân kinh doanh).
Tuy nhiên, cần lưu ý 3 điểm quan trọng:
1. Doanh thu tính theo cả năm dương lịch
Không tính theo tháng hoặc theo quý riêng lẻ. Nếu tổng cộng 12 tháng < 500 triệu thì mới được miễn.
2. Doanh thu ấn định (khoán) cũng phải dưới 500 triệu
Nếu cơ quan thuế ấn định doanh thu khoán là 18 triệu/tháng → 18 × 12 = 216 triệu/năm → hộ vẫn phải nộp thuế, dù doanh thu thực tế của hộ thấp hơn.
3. Doanh thu từ hóa đơn điện tử lẻ phải cộng dồn
Ví dụ:
- Doanh thu khoán: 180 triệu
- Doanh thu từ hóa đơn lẻ: 25 triệu
→ Tổng cộng = 205 triệu → phải nộp thuế GTGT + TNCN.
Do đó, doanh thu 199 triệu/năm được miễn thuế, nhưng hộ cần kiểm tra xem có doanh thu phát sinh nào ngoài khoán hay không.
Thu nhập từ nhiều nền tảng online có cộng dồn không?
Có. Tất cả các nguồn thu nhập đều phải cộng dồn, kể cả khi hộ nhận tiền từ nhiều nền tảng khác nhau.
Các nguồn thu được cộng vào doanh thu của hộ gồm:
- Bán hàng qua Facebook, Zalo, TikTok Shop
- Doanh thu vận chuyển qua Grab, GHTK, Shopee Express
- Doanh thu qua Shopee, Lazada, Tiki
- Thu nhập từ dịch vụ online: livestream, content, tư vấn, thiết kế
- Thu nhập từ hóa đơn điện tử phát sinh theo từng đơn hàng
Ví dụ:
- Doanh thu bán hàng tại cửa hàng: 120 triệu/năm
- Doanh thu TikTok Shop: 60 triệu/năm
- Doanh thu Shopee: 40 triệu/năm
→ Tổng = 220 triệu → vượt 500 triệu → phải nộp thuế.
Lưu ý:
- Cơ quan thuế có quyền đối chiếu dữ liệu từ các nền tảng TMĐT.
- Các nền tảng lớn (Shopee, TikTok Shop) đã kê khai doanh thu cho cơ quan thuế, nên hộ cần ghi chép và cộng dồn đầy đủ để tránh bị truy thu.
Dịch vụ hỗ trợ tính thuế – kê khai – kiểm tra doanh thu của Gia Minh
Với sự siết chặt quản lý của cơ quan thuế tại nhiều địa phương như Cần Thơ, Long An, Bình Thuận, Hải Dương, Sơn La, hộ kinh doanh ngày càng cần một đơn vị hỗ trợ chuyên nghiệp để kiểm tra doanh thu, tính thuế chính xác và xử lý các vấn đề phát sinh về miễn thuế – truy thu thuế. Gia Minh Consulting, với hơn 15 năm kinh nghiệm thực tế, cung cấp dịch vụ trọn gói giúp hộ kinh doanh yên tâm hoạt động, tránh rủi ro bị ấn định thuế sai hoặc bị phạt do thiếu sổ sách.
Dịch vụ của Gia Minh được thiết kế phù hợp cho mọi ngành nghề: ăn uống – dịch vụ – thương mại – sản xuất nhỏ lẻ, đảm bảo nhanh – đúng chuẩn – minh bạch – hiệu quả. Dưới đây là ba nhóm dịch vụ cốt lõi mà Gia Minh triển khai cho hộ kinh doanh trên toàn quốc.
Hỗ trợ kiểm tra doanh thu đúng chuẩn
Gia Minh thực hiện đối chiếu doanh thu theo quy trình chuẩn hóa, giúp hộ kinh doanh đảm bảo mức doanh thu thực tế phù hợp với mức khoán cơ quan thuế đang áp dụng.
Nội dung hỗ trợ gồm:
- Kiểm tra sổ doanh thu theo ngày, tuần, tháng
- Đối chiếu doanh thu với dữ liệu POS, sổ tay hoặc báo cáo bán hàng
- Phân tích doanh thu theo mùa (Tết – lễ – cuối tuần – cao điểm)
- Kiểm tra tính hợp lệ của chứng từ và chi phí
- Xác định chênh lệch giữa doanh thu thực tế và mức khoán
Tại những địa phương có tần suất kiểm tra cao như Cần Thơ, Long An, Hải Dương, Gia Minh còn hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ đối chiếu khi cơ quan thuế xuống khảo sát thực tế, giúp hộ kinh doanh tránh việc bị ấn định doanh thu quá cao.
Tư vấn nghĩa vụ thuế từng trường hợp
Mỗi hộ kinh doanh có ngành nghề, quy mô và mức doanh thu khác nhau, do đó nghĩa vụ thuế cũng khác nhau. Gia Minh cung cấp tư vấn chuyên sâu để hộ hiểu rõ mình phải nộp thuế gì – miễn thuế gì – cần chuẩn bị hồ sơ nào.
Gia Minh tư vấn chi tiết:
- Thuế GTGT & TNCN theo phương pháp khoán
- Lệ phí môn bài (năm đầu – năm hoạt động chính thức)
- Điều kiện miễn thuế cho hộ dưới 100 triệu/năm
- Nghĩa vụ xuất hóa đơn theo từng ngành nghề
- Quy trình điều chỉnh mức khoán khi doanh thu biến động
- Tờ khai ban đầu – tờ khai điều chỉnh – hồ sơ khảo sát thực tế
Đặc biệt, Gia Minh giải thích theo thực tế quản lý của từng tỉnh, giúp hộ kinh doanh tránh sai sót thường gặp khi kê khai lần đầu.
Xử lý các vướng mắc về miễn thuế – truy thu thuế
Nhiều hộ kinh doanh tại Bình Thuận, Cần Thơ, Sơn La, Long An thường gặp rắc rối khi:
- Doanh thu tăng đột biến
- Cơ quan thuế yêu cầu giải trình gấp
- Không có sổ sách hoặc chứng từ
- Bị truy thu thuế do khai chưa chính xác
- Không biết cách chứng minh doanh thu dưới 100 triệu/năm để được miễn thuế
Gia Minh sẽ hỗ trợ:
- Lập lại sổ doanh thu – chi phí đúng chuẩn
- Chuẩn hóa hồ sơ chứng minh doanh thu thực tế
- Làm việc với cơ quan thuế thay cho hộ
- Hướng dẫn lập bảng kê thu mua, bảng giải trình doanh thu
- Hỗ trợ đề nghị miễn thuế đúng quy định
- Xử lý truy thu thuế để giảm thiểu thiệt hại tối đa
Hộ kinh doanh doanh thu dưới 500 triệu/năm có phải nộp thuế? là câu hỏi then chốt giúp các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ hiểu đúng nghĩa vụ thuế của mình. Việc nắm chắc quy định 500 triệu giúp hộ kinh doanh chủ động hơn và tránh được những rủi ro không đáng có. Nếu xác định đúng doanh thu và tuân thủ đúng quy định, hộ kinh doanh có thể được miễn nhiều loại thuế quan trọng. Tuy nhiên, mỗi trường hợp sẽ có cách áp dụng khác nhau tùy theo thời gian kinh doanh và mức độ phát sinh doanh thu. Do đó, việc tham khảo chuyên gia kế toán – thuế là rất cần thiết để tránh sai sót. Gia Minh luôn sẵn sàng đồng hành và giải đáp toàn bộ thắc mắc liên quan. Nếu bạn cần hỗ trợ kiểm tra doanh thu hoặc tư vấn miễn thuế, hãy liên hệ ngay hotline và Zalo của chúng tôi.